Dieren in de Grondwet: GAIA dankt de Kamerleden die stemden voor historische stap voorwaarts

Brussel, vrijdag 3 mei 2024 – Vandaag zal de geschiedenis ingaan als de dag waarop de Kamer van Volksvertegenwoordigers dieren in de Belgische grondwet liet opnemen. Daarmee wordt België na Duitsland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk en Slovenië de zesde EU-lidstaat die dieren een grondwettelijke bescherming verleent. GAIA voert al acht jaar campagne voor het opnemen van dieren in de Grondwet en is dan ook erg opgetogen over deze historische verwezenlijking.

De voorgestelde grondwetsherziening werd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers aangenomen met een bijzondere tweederdemeerderheid. 70 Kamerleden stemden voor, 23 stemden tegen en 29 onthielden zich.

Artikel 7bis van de Belgische Grondwet luidt dus voortaan als volgt: "Bij de uitoefening van hun respectieve bevoegdheden streven de federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten naar bescherming van en zorg voor dieren als wezens met gevoel."

Deze toevoeging markeert slechts de vierde grote herziening van de Grondwet in het belang van individuen en mag men dus terecht als een historische mijlpaal worden zien. De drie voorgaande wijzigingen ter zake betroffen de invoering van het algemeen meervoudig stemrecht, de gelijkheid van vrouwen en mannen en de rechten voor personen met een handicap.

De opname van dierenwelzijn in de hoogste Belgische rechtsnorm draagt niet enkel symbolische waarde, maar zal ook concreet bijdragen aan de bescherming van dieren in België.

Eerst en vooral wordt hiermee het welzijn van dieren grondwettelijk verankerd als een fundamentele waarde in onze samenleving. Indien er in de toekomst een door de Grondwet beschermd recht in conflict zou komen te staan met de bescherming van dieren, zal het dierenwelzijn juridisch gezien zwaarder wegen in vergelijking met het gewicht van dierenwelzijn voordien en moet er dus meer rekening mee worden gehouden. Het welzijn van dieren legt dus meer gewicht in de schaal.

Daarnaast zal de opname van dieren en hun welzijn in de Grondwet de wetgevende én de uitvoerende macht aanmoedigen om wetten aan te nemen, die de bescherming van dieren moeten verbeteren.

Tot slot zal deze beslissing ook een onmiskenbaar effect hebben in rechtszaken, waarbij dieren betrokken zijn – en dit zowel op strafrechtelijk als op burgerrechtelijk niveau. Rechters zijn zich immers goed bewust van het belang van de in de Grondwet vastgelegde waarden en zullen de belangen van dieren bij hun oordeelvorming voortaan dan ook meer gewicht toekennen.

GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch legt uit: “Dit is een historische overwinning voor GAIA en voor al wie dieren een warm hart toedraagt, het orgelpunt van een lang besluitvormingsproces. Zo’n dertig jaar geleden zou een dergelijke doorbraak nog volledig ondenkbaar zijn geweest. Vandaag krijgt het welzijn van dieren een grondwettelijke status, naast andere fundamentele principes. Deze beslissing weerspiegelt een belangrijke maatschappelijke evolutie en onderstreept het almaar toenemende belang van dierenwelzijn in ons land, waarvoor GAIA al sinds zijn oprichting opkomt.”

De dierenrechtenorganisatie, die sinds 2016 campagne voert voor de opname van dieren in de Grondwet, bedankt haar 80.000 leden voor hun niet aflatende steun, de overgrote meerderheid van de Belgen (86%, Ipsos 2023), die achter de grondwettelijke bescherming van dieren als wezens met gevoel staan, alsook de leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, die voor de opname van dieren in de Grondwet stemden.