Kalkoenkwekerijen in Vlaanderen: weerzinwekkende ellende

Brussel, 21 december 2021. Met gloednieuwe videobeelden, gemaakt in november 2021, legt GAIA opnieuw bloot hoe weerzinwekkend het eraan toe gaat in Vlaamse kalkoenkwekerijen. Duizenden opeengepakte kalkoenen, fel verzwakte, kreupele, gewonde en creperende dieren. En zelfs kadavers in vergevorderde staat van ontbinding. De situatie is in feite identiek aan hetgeen GAIA in 2019 in een drietal kalkoenkwekerijen aantrof – of erger. De intensieve kweek van kalkoenen voor vlees is nog altijd volledig ontspoord. Respect voor dierenwelzijn is er totaal afwezig. Hoe dat kan? Simpel: er bestaan geen specifieke wettelijke normen voor kalkoenkwekerijen. Dat moet dringend veranderen. “In de kalkoenkwekerijen die we bezochten, is de toestand bovendien zo erg dat ze eigenlijk dicht moeten”, spreekt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch klare taal. 

Bekijk de beelden hier.

Ons land kent nog steeds geen specifieke wetgeving om het welzijn van vleeskalkoenen te beschermen. Er worden bijvoorbeeld geen duidelijke wettelijke grenzen gesteld aan de bezettingsdichtheid: een kweker bepaalt zelf hoeveel kalkoenen hij in een stal propt. “Nog meer kalkoenen op elkaar persen, is praktisch niet mogelijk, want dan zouden er nauwelijks nog dieren overleven en het sterftecijfer is nu al zo hoog”, beklemtoont Michel Vandenbosch.

“De afschuwelijke toestand die ons onderzoeksteam aantrof in de bezochte kalkoenkwekerijen toont waar normloosheid toe leidt. Maar we kunnen, in eer en geweten, echt niet tevreden zijn met een paar minimale normen, en hier en daar wat cosmetische ingrepen die voor het kalkoenenwelzijn nauwelijks verschil maken”, onderstreept Vandenbosch. GAIA eist dan ook strenge regelgeving die de lat hoog legt om een wezenlijk verschil én komaf te maken met de nieuw onthulde wantoestanden. “Hier is geen excuus voor.”

Voorzitter Casteele

De gangbare, intensieve kalkoenhouderij in Vlaanderen telt een 25-tal kwekerijen. GAIA filmde de leefomstandigheden van vleeskalkoenen in vier kwekerijen (Kalkoenkwekerij Casteele uit Heuvelland, kalkoenkwekerij Lavens uit Lichtervelde, een kalkoenkwekerij uit Wervik en een kalkoenkwekerij uit Lendelede. Het is veelzeggend  dat kalkoenkwekerij Casteele uit Heuvelland uitgebaat wordt door de voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Kalkoenkwekers. De beelden uit zijn kwekerij geven een idee van hoe het eraan toe gaat in de sector.

Vreselijke toestanden in de vier bezochte kwekerijen

Zoveel kalkoenen op elkaar gepakt dat er geen dier meer bij kan, een tot het uiterste gedreven bezettingsdichtheid, verschillende kalkoenen met afgestorven huidweefsel (necrose) op het voor- en achterhoofd als gevolg van pikken, afgestorven huidweefsel op zitbeen, elleboog en andere lichaamsdelen, kalkoenen met doorligwonden, met zwaar bevuild (soms door excrementen) en bijeengeklit verenkleed, een zwaar bevuilde buikstreek, verschillende kadavers, al dan niet in ontbinding, zwarte korsten op de ontvelde huid, kreupele kalkoenen, ziekelijke, zwakke en zieltogende dieren, die niet meer op hun poten kunnen staan in doornat, met uitwerpselen en urine bevuild, rot stalstrooisel, kalkoenen met benige uitsteeksels, dieren met verwondingen aan de opperhuid en met zwaar ontstoken onderhuid, met gangreneuse korsten ter hoogte van het schouderblad, sterk verzwakte kalkoenen die onmogelijk aan de drink- en eetbak kunnen geraken (en sterven van honger en dorst), verschillende, door een of meerdere katten afgeknaagde kadavers in de buurt van en vlakbij laarzen (we zagen een kat die zichzelf toegang verschafte tot de loods en zich te goed kon doen aan de kadavers), een waterbakje vol vuil, smerig water vlakbij de plek waar een kadaver lag, grote aantallen kalkoenen met gekapte snavels, enzovoort.

Strenge normen geëist

GAIA eist dan ook zeer strenge wettelijke normen voor het houden van kalkoenen, die tegemoetkomen aan de natuurlijke gedragsbehoeften van de dieren. Er moet een veel lagere bezettingsgraad komen, het moet voor de dieren mogelijk zijn om buiten te lopen, er horen voldoende, aangepaste  zitstokken te zijn, trager groeiende rassen moeten verplicht worden gebruikt, er moet droog stalstrooisel aanwezig en voldoende verrijking (balen stro om in te pikken). 

Walgelijke aanfluiting

Omdat het ras dat in de intensieve kalkoenhouderij gebruikt wordt, geselecteerd is op snelle groei, groeien kalkoenen zodanig snel (hanen van 170 gram tot ongeveer 16 kilo op 16 weken tijd) dat veel kalkoenen last hebben van kreupelheid. Die dieren sterven van de honger en de dorst omdat ze de drink- en voederbak niet meer kunnen bereiken. De vogels kunnen ook hun verenkleed niet schoonmaken, een vitale behoefte. “De gangbare, intensieve vleeskalkoenenhouderij in Vlaanderen is een ware schande”, zegt Vandenbosch. “Het hele systeem is en blijft tot op vandaag een walgelijke aanfluiting van de notie dierenwelzijn, door en door rot. De toestand in de Vlaamse kalkoenkwekerijen is volstrekt onaanvaardbaar. Er moeten dringend concrete, echt strenge en dier gerichte wettelijke normen komen die het kalkoenenwelzijn effectief beschermen. Het dierenwelzijn moet absolute voorrang krijgen. Zoniet kan men er maar beter mee stoppen en geen vleeskalkoenen meer kweken in Vlaanderen.”  

Het oordeel van de dierenarts

GAIA eist het verplichte gebruik van een langzamer groeiend ras, beduidend meer ruimte voor de dieren en bijgevolg een veel lagere bezettingsdichtheid die draaglijk is voor de dieren, aan de noden van de kalkoenen aangepast verrijkingsmateriaal (strobalen om in te pikken), zitstokken, buitenloop, daglicht en strooimateriaal van voldoende kwaliteit.

Dierenarts François Sivine, die de beelden analyseerde, spreekt van een betreurenswaardige algemene hygiëne en kwaliteit van het stalstrooisel. De  ‘ziekenboeg’ (het gedeelte waar bepaalde dieren afgezonderd gehouden worden) noemt hij “ongehoord”: het strooisel waarmee de vloer is bedekt, is smerig en vuil van de uitwerpselen en doordrongen van ammoniak. De gemiddelde morbiditeit (ziektecijfer) is “excessief”. Dierenarts Sivine komt tot een vernietigende conclusie: “Professionalisme en een absolute strengheid inzake het beheer van de installaties en de hygiëne evenals het toezicht op de individuele dieren zijn onbestaande. De ontkenning van elke notie van dierenwelzijn wordt hier bevestigd. Het gedrag van de verantwoordelijken van de kwekerijen in kwestie is op alle punten tegengesteld aan de meest elementaire principes van dierenbescherming en bescherming en dierenwelzijn."

Download de videobeelden en de foto's: 
https://wetransfer.com/downloads/eda111fb3b12970b21fc4ba55620323120211221131315/c2c65d9255316cb39d10f19599a58b0920211221131340/d9f19e

Meer info
Michel Vandenbosch, voorzitter van GAIA: 0475 45 20 15