Nieuw onderzoek onthult verfoeilijke afkomst van paardenvlees in Belgische supermarkten

GAIA doet opnieuw schrijnende vaststellingen over de handel in paardenvlees dat wordt uitgevoerd vanuit Argentinië en Uruguay naar de EU en naar België. Aanleiding is een nieuw onderzoek dat ter plaatse werd uitgevoerd door Tierschutzbund Zürich en Animal Welfare Foundation, allebei partnerorganisaties van GAIA. “Alweer een bewijs dat de weg van paard naar steak bezaaid ligt met mishandeling, verwaarlozing en fraude”, zegt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch. “We hebben er genoeg van! Het wordt hoog tijd dat alle Belgische supermarkten stoppen met de verkoop van paardenvlees, zeker als het afkomstig is uit (Latijns-)Amerika.”

Het onderzoek van Tierschutsbund Zürich (Zwitserland) en Animal Welfare Foundation (Duitsland) dateert van vorig jaar. Op het terrein werden onthutsende vaststellingen gedaan van allerlei vormen van dierenleed, zowel op de verzamelplaatsen voor paarden, tijdens het transport van de paarden, op de paardenveilingen als in de slachthuizen – alle verspreid over Argentinië en Uruguay. Het gaat om paarden met gebroken benen en/of ernstige, onverzorgde wonden die tóch nog verkocht worden. Er werden ook talloze vaststellingen gedaan van paarden die totaal uitgeput waren, uitgehongerd, verwaarloosd,… Daarnaast troffen de onderzoekers rottende karkassen aan van paarden die voor dood werden achtergelaten.

Duistere praktijken

Het traject van de paarden naar het slachthuis kan zich makkelijk uitstrekken over meer dan 1.000 kilometer, en neemt tot meer dan 24 uur in beslag. De dieren worden nog altijd met veel te veel tegelijk in gammele vrachtwagens gepropt, zonder bescherming tegen de extreme weersomstandigheden, zonder water en zonder voedsel. Tijdens het opladen krijgen de paarden bovendien voortdurend slaag, en worden ze opgejaagd en zelfs gebeten door honden. In de overvolle vrachtwagens kan het ook niet anders dat de paarden met elkaar beginnen te vechten voor de dominantie. Kortom, de manier waarop ze vervoerd worden, is duidelijk in strijd met de Europese normen ter zake. Eenmaal de paarden aangekomen zijn in het slachthuis,  worden de dieren bovendien systematisch met een stroomstok het gebouw ingejaagd.

Het onderzoek maakt ook gewag van paarden zonder oormerk. Dat is in strijd met zowel de lokale als de Europese wetgeving, die stelt dat paarden zonder oormerk niet mogen worden geslacht. Door het ontbreken van de oormerken valt het bovendien sterk te betwijfelen of de dieren wel over de nodige papieren beschikken, want het oormerk vermeldt steeds het vereiste identificatienummer van elk dier. Er is dus duidelijk sprake van een gebrek aan traceerbaarheid van de slachtpaarden, wat een groot risico inhoudt voor de gezondheid van de eindconsument.

Draaischijf België

De link met België? In 2015 exporteerde Argentinië meer dan 7.500 ton paardenvlees naar de EU, waarvan ongeveer 1.700 ton naar België. Vanuit Uruguay werd 3.100 ton paardenvlees richting EU verscheept, waarvan 1.030 ton (een derde!) bestemd was voor ons land. In Uruguay zijn drie paardenslachthuizen erkend door de EU: Clay, Agroindustrial Del Elste en Sarel. Dat laatste maakt deel uit van de Belgische importeur Multimeat. Dat doet dus vermoeden dat verschillende Belgische supermarkten paardenvlees verkopen dat afkomstig is van paarden die ontoelaatbare mishandelingen hebben moeten ondergaan in Uruguay.

Ook Argentinië blijft verschillende Belgische supermarktketens bevoorraden met paardenvlees. Ons land wordt trouwens beschouwd als een draaischijf in deze lucratieve handel. Vier Belgische bedrijven houden de touwtjes in handen: Chevideco, Equinox, Multimeat en Velda. Equinox met name heeft nauwe banden met het Argentijnse slachthuis Lamar, en Chevideco werkt nauw samen met het slachthuis Entre Rios – ook in Argentinië. Ondanks het feit dat GAIA al jaren aan de alarmbel trekt, blijven de betrokken Belgische bedrijven beweren dat alles volgens de regels verloopt in Argentinië en Uruguay, maar het nieuwe onderzoek van Tierschutzbund Zürich en Animal Welfare Foundation bewijst alweer het tegendeel. De importeurs van paardenvlees verwijzen ook naar de inspecties ter plaatse van de Europese Unie, maar de EU controleert enkel de slachthuizen – en niet de andere schakels in de keten.

De juiste conclusies

Michel Vandenbosch: “De import van paardenvlees uit Mexico daarentegen werd eind vorig jaar verboden door de Europese Commissie, mee dankzij de inspanningen van GAIA. Maar verschillende Belgische supermarkten verkopen nog steeds paardenvlees afkomstig uit (Latijns-)Amerika. Wat nog het ergst van al is: de supermarkten in kwestie zijn zeker op de hoogte van wat zich daar afspeelt, aangezien onze eerste onderzoeken over het paardenleed ter plaatse al dateren van 2010. Maar ik moet vaststellen dat er in zes jaar tijd bitter weinig veranderd is. Gelukkig zijn er ook supermarktketens die de juiste conclusies trekken: Lidl verkoopt intussen geen paardenvlees meer. Hetzelfde geldt op dit moment voor Albert Heijn. Colruyt en Makro verkopen enkel nog paardenvlees dat afkomstig is uit de EU. Hierbij doe ik een oproep aan alle andere ketens om eveneens te stoppen met het in stand houden van dit onaanvaardbare dierenleed.”

GAIA vraagt de supermarkten om voluit hun verantwoordelijkheid te nemen in dit verhaal en nodigt de consument uit hen een protestmail te versturen, opdat ze stoppen met de verkoop van paardenvlees, zeker als het afkomstig is uit (Latijns-)Amerika.