REACTIE GAIA REGEERAKKOORD // AMBITIE VOOR DIERENZAAK

Brussel, 1 oktober 2019 – Met betrekking tot het dierenwelzijn wil de nieuwe Vlaamse regering doorgaan op de dynamiek van de vorige. Dat blijkt uit het Vlaams regeerakkoord dat vandaag wordt voorgesteld. “Onder meer met de uitfasering van het gebruik van kooisystemen voor legkippen en een Vlaamse dierenwelzijnscodex toont de nieuwe regering ambitie voor de dierenzaak”, zegt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch. Maar de dierenrechtenorganisatie reageert ook kritisch. Veel in het regeerakkoord klinkt nogal voorwaardelijk én voorzichtig. Wat het verbod op de wrede chirurgische castratie van biggen betreft, trekt de nieuwe Vlaamse regering de Europese paraplu open. “Ronduit ontgoochelend”, zegt Vandenbosch. Over dierproeven is het regeerakkoord vaag en mist het ambitie. Verder is het ook onduidelijk wat de regering van plan is met het Brugse dolfinarium (uitdoofbeleid?). 

Sinds 2014 is Dierenwelzijn een regionale bevoegdheid. Een positieve zaak: de legislatuur 2014-2019 bleek in de drie Gewesten een succesverhaal voor de dieren. Een greep uit de lijst realisaties: een Vlaams en Waals verbod op onverdoofd slachten, een Vlaams en Waals verbod op nertsenkwekerijen, verplichte kattensterilisatie in de drie Gewesten en een Brussels en Waals verbod op kermispony’s. “Dierenwelzijn heeft zowel maatschappelijk als politiek aan belang gewonnen”, zegt Vandenbosch. “Aan de nieuwe regeringen en de nieuwe ministers van Dierenwelzijn om verder te gaan op de ingeslagen weg.”

Uitfasering van kooien voor legkippen
Het regeerakkoord bevat “een uitfasering van het gebruik van kooisystemen voor kippen”, een van de wreedste systemen van intensieve veehouderij. De regering verbindt zich ertoe de leghennenhouders te begeleiden naar diervriendelijke alternatieven die de kippen beduidend meer welzijn en levenskwaliteit bieden.” Ongeveer 60% van de legkippen in België worden nog in zogenaamde verrijkte kooien gehouden, waarin een leghen 13 maanden lang opgesloten zit op een oppervlakte van 750 cm2, de grootte van een iPad. In Wallonië werd een verbod op kooien voor legkippen al goedgekeurd in 2018. “Als Vlaanderen woord houdt en de uitfasering omzet in een verbod, betekent dit dat er over een aantal jaren geen enkele kip in België nog zal vastzitten in een kooi”, aldus Vandenbosch.

Vlaamse Dierenwelzijnscodex
Als de nieuwe Vlaamse regering op het gebied van het dierenwelzijn doet wat het regeerakkoord belooft, zal het pakket maatregelen, waarover zij een akkoord bereikte, deel uitmaken van een nieuwe, alomvattende Vlaamse dierenwelzijnswet, de Vlaamse Dierenwelzijnscodex. “Nu vormt de kaderwet van 1986 (wet betreffende de bescherming en het welzijn van dieren) de wettelijke basis”, duidt Vandenbosch. Met een nieuwe Vlaamse dierenwelzijnswet wordt alle relevante wetgeving gebundeld in één verzameling bestaande decreten en kan de Vlaamse wetgever waar nodig verbeteringen aanbrengen met het oog op steeds meer dierenwelzijn en betere levenskwaliteit voor dieren.” GAIA hoopt op specifieke accenten, aanpassingen en verdere verbeteringen in lijn met de huidige kennis van de aard van dieren, die bijzondere bescherming verdienen en uitdrukkelijk erkend zouden moeten worden als kwetsbare wezens met gevoel, eigen belangen en waardigheid.  

Strengere straffen voor dierenmishandeling
De nieuwe Vlaamse regering wil elke vorm van dierenmishandeling vervolgen en strenger bestraffen en ziet daarvoor een grote rol weggelegd voor de inspectie dierenwelzijn die “de rol van dierenpolitie zal opnemen”. “Dat is nodig”, vindt Vandenbosch. “In vergelijking met Wallonië en Brussel hinkt Vlaanderen achterop.” De huidige maximale strafmaat is te licht zodat dierenbeulen of malafide broodfokkers vaak goedkoop wegkomen met hun wandaden, wat niet aanzet tot veel schuldbesef en betere inzichten. 

Verplichte beschutting
Het nieuwe regeerakkoord maakt ook gewag van de verplichte beschutting voor weidedieren die permanent buiten staan (momenteel enkel verplicht voor paarden). Michel Vandenbosch: “Wij willen verplichte beschutting voor alle weidedieren, los van het feit of ze ’s avonds op stal gaan of niet. Geen halve maatregelen tegen extreme hitte, gietende regen, … !”

Attracties met kermispony’s uitdoven  
In het regeerakkoord is een uitdoofbeleid kermispony’s opgenomen. GAIA had liever een verbod gezien, zoals in Wallonië en Brussel reeds werd goedgekeurd. Die attractie waarbij pony’s voortdurend monotoon en verveeld rondjes moeten draaien met een kind op hun rug botst immers op steeds meer kritiek. Steeds meer mensen vinden dat soort educatief waardeloze attracties niet meer van deze tijd.

Europese Commissaris voor Dierenwelzijn
Daarnaast dringt Vlaanderen ook aan op een Europese Commissaris voor Dierenwelzijn. GAIA, die via www.wewantyou.eu sinds kort campagne voert voor een commissaris, die onder zijn of haar andere bevoegdheden ook uitdrukkelijk bevoegd wordt voor Dierenwelzijn (met expliciete vermelding in de titulatuur) juicht dat voornemen toe. 

Broodfok
De fokkerijreglementering van honden en katten valt nu onder de bevoegdheid van de minister van Dierenwelzijn (niet langer bij minister Landbouw). “Een goede zaak”, zegt Vandenbosch. “Dierenwelzijn zal een factor van bekommernis zijn, niet langer enkel economische rendabiliteitsoverwegingen.”

Minpunten
Maar GAIA is niet onverdeeld positief want er zitten in het regeerakkoord enkele duidelijke minpunten. Wat de wrede chirurgische castratie van biggen betreft, trekt Vlaanderen de Europese paraplu open en wordt een wettelijk verbod in Vlaanderen volledig losgelaten. “Dat is een trieste achteruitgang in vergelijking met het regeerakkoord van 2014”, stelt Vandenbosch vast. “Toen was een verbod uitdrukkelijk opgenomen in het regeerakkoord (tegen 2018 nota bene). Er kwam echter niets van terecht. We zijn nu vijf jaar later en varkenshouders mogen met de zegen van de nieuwe Vlaamse regering blijven doorgaan met de pijnlijke en onnodige mishandeling van miljoenen biggen. Dit is meer dan een minpunt. Dit is een jammerlijk pijnpunt!” Op het voornemen om een ronde tafel te organiseren na, met het oog op een actieplan, vermeldt het regeerakkoord niets over de dierproevenkwestie. Nochtans neemt het gebruik van proefdieren in Vlaanderen niet af, integendeel. GAIA hoopt dat de nieuwe minister van dierenwelzijn ook de nodige ambitie aan de dag zal leggen om het aantal dierproeven daadwerkelijk te laten dalen. Inzetten op alternatieven is een grijsgedraaide plaat die niets oplevert. GAIA mist concrete doelstellingen die leiden tot steeds minder proefdierengebruik. En wat de dolfinaria betreft, draait het regeerakkoord rond de pot. 

Waakhond
“Wij zullen ook deze legislatuur opnieuw onze rol spelen”, zegt Vandenbosch. “Niet enkel om de regering te houden aan haar beloftes van het regeerakkoord maar ook om campagne te blijven voeren zodat bovenstaande lacunes opgevuld raken. We zullen ons opstellen als een constructieve maar kritisch assertieve waakhond. Zo zal GAIA ook deze legislatuur opkomen voor een beter leven voor de dieren en hun belangen.”