SPAAR DE KREEFT — België koploper in kreeftenleed

Brussel, 9 december 2025 — België is kampioen in kreeftenconsumptie. In absolute cijfers behoren Belgen tot de grootste kreefteneters ter wereld, en per inwoner staat België zelfs op nummer één. Die “delicatesse” heeft een prijs die we liever niet zien: ernstig, langdurig en vermijdbaar dierenleed van vangst tot kookpot. Reden genoeg voor GAIA om een nationale campagne te lanceren die consumenten oproept om te feesten zonder kreeft op het menu.

De dierenrechtenorganisatie roept de Belgen op de eindejaarsfeesten te vieren zonder wreedheid, zonder de pijniging van kreeften, die levend gekookt of doormidden gesneden worden. GAIA doet die oproep met een opvallende spot, die twee weken zal lopen op TV, in cinema’s en online. In de spot is een hond te zien, “Kreeftie” genaamd, die zich stoer voelt totdat hij boven een pot kokend water gehouden wordt.

België importeert miljoenen levende kreeften

De Belgische kreeftenmarkt steunt bijna volledig op import. Jaarlijks importeert België in totaal 7,4 miljoen kreeften (levend, diepgevroren of verwerkt), waarvan 4 miljoen levende kreeften. De Belg is bijgevolg – in verhouding tot het totaal aantal inwoners – de grootste consument van kreeft ter wereld.

Een keten van “horror”: transport, opslag, levend koken

Het leed van de kreeft begint meteen na de vangst: gezien het Canadese vangstseizoen in het voorjaar (april-juni) plaatsvindt wordt de kreeft tot 9 maanden in tanks/homaria in leven gehouden. Kreeften worden vaak in dozen vervoerd, rechtop, met strak vastgebonden scharen. In België belanden ze in overvolle bewaarbekkens, op elkaar gestapeld, vaak zonder voedsel en zonder schuilplek, onder fel kunstlicht. Als er geen homarium is, worden kreeften levend op ijs gelegd – met een trage doodstrijd tot gevolg.

De gruwel piekt in de keuken: kreeften worden nog vaak bij bewustzijn levend gekookt of zonder verdoving doorgesneden, terwijl een levende kreeft in kokend water tot ongeveer één minuut — en bij grotere dieren zelfs twee tot drie minuten — levend en bewust kan blijven. En dat is nog niet alles: de idee dat kreeften geen pijn voelen is achterhaald. Een studie uit 2024 van onderzoekster Lynne Sneddon (Universiteit van Göteborg) bevestigt dat kreeftachtigen die in kokend water worden ondergedompeld, meerdere minuten van intense pijn ondergaan voordat ze het bewustzijn verliezen. Zij benadrukt ondubbelzinnig dat minder pijnlijke dodingsmethoden moeten worden ingevoerd. Volgens de New York Declaration on Animal Consciousness (2024), die tientallen neurowetenschappers, pijnexperten, filosofen, ethici, diergedragswetenschappers etc. ondertekenden, kunnen kreeften pijn voelen.

Volgens een Ipsos studie van 2020 beseft 3 op 4 Vlamingen dat kreeften pijn voelen als ze levend gekookt worden of als ze levend doormidden gesneden worden. Een andere Ipsos enquête van 2024 toont aan dat 74% van de Vlamingen en Brusselaars een verbod op het levend koken en doormidden snijden van kreeften belangrijk vindt.

“We weten vandaag dat deze dieren pijn kunnen voelen,” stelt Ann De Greef, directeur van GAIA. “Dan is de enige logische stap: stoppen met dit leed toe te brengen — en bewuster kiezen voor feesten zonder wreedheid en vermijdbaar dierenleed. Zonder kreeft is het pas echt feest.”

Spaar de kreeft

In haar nieuwste campagne roept GAIA consumenten op om tijdens de eindejaarsfeesten geen kreeft te kopen of te eten. Carrefour, Delhaize en Intermarché zijn de laatste ketens die nog levende kreeften verkopen, die met vastgebonden scharen opeengepakt gehouden worden in aquaria. GAIA vraagt deze drie ketens op te houden met de verkoop van levende kreeften. Ze vraagt op politiek niveau aan de regionale ministers van Dierenwelzijn om het levend koken en levend doorsnijden zonder verdoving te verbieden, en om “verse” kreeft enkel toe te laten als het dier vooraf professioneel verdoofd en gedood werd (bijv. via de Crustastun, een electronarcose-apparaat dat kreeften en krabben in een fractie van een seconde verdooft waarna het dier enkele seconden later sterft), en om de verkoop van levende kreeften niet langer toe te staan.